Strona głównaKrólewskie Miasto Darłowo
Królewskie Miasto Darłowo
Na skróty
Darłowo, 12 sierpnia 2019 roku
Latarnia morska jest znakiem nawigacyjnym w postaci charakterystycznej wieży umieszczonej na brzegu lub w wodzie (Latarniowiec). Czasem LM wysyłają także sygnały radiowe (radiolatarnia), natomiast w czasie mgły mogą wysyłać sygnały dźwiękowe przez nautofon. Latarnia morska wysyła sygnały świetlne o określonej charakterystyce.
Pierwowzorem latarni morskiej był stos drewna płonący na wzgórzu w pobliżu brzegu. Wskutek krzywizny powierzchni kuli ziemskiej, widoczność płomienia, czy światła zależna jest m in. od tego, jak wysoko źródło światła jest umieszczone nad poziomem morza. Z tego względu, już w starożytności na niskich brzegach wznoszono kopce, na szczycie których dopiero rozpalano ogień. W późniejszych czasach zaczęto budować kamienne lub ceglane wieże, na których urządzano otwarte paleniska. Opisy pierwszych kolumn, na których rozpalano ogień pochodzą z 400 roku p.n.e.
Budowa wież zawsze była kosztowna. Dla zmniejszenia kosztów, starano się lokalizować je na możliwie wysokim brzegu. Od tych odległych czasów obowiązuje ogólna zasada: „im wyższy brzeg tym niższa wieża latarni... i odwrotnie".
Najsłynniejszą i do niedawna najwyższą na świecie latarnię morską wybudował Sostratos na wyspie Faros w Aleksandrii w 279 r. p.n.e. na rozkaz ówczesnego króla Egiptu Ptolemeusza I. Uznano ją za jeden z siedmiu cudów świata. Ocenia się, że wieża miała wysokość ok. 115-120 m. Miała dolną kondygnację o przekroju kwadratu, nad nią wznosiła się kolejna, ośmiokątna i trzecia o przekroju okrągłym. Latarnia zwieńczona była kopułą wspartą na ośmiu kolumnach. Na niej ustawiony był posąg Posejdona, greckiego boga mórz i oceanów, o wysokości około 7 m. Budowla została uszkodzona kilkakrotnie na skutek trzęsień ziemi, była też przebudowywana. Prawdopodobnie już w II w. runęła najwyższa część latarni. W IX w. jej dolna część została zaadaptowana na meczet o nietypowej orientacji – wzdłuż osi północ-południe. Latarnia uległa uszkodzeniu przez trzęsienia ziemi w latach 1261, 1303 i 1323, po którym nie została odbudowana. Wieża została ostatecznie zniszczona przez trzęsienie w 1375. Pozostałe po niej ruiny zniknęły, kiedy w 1480 sułtan Egiptu użył ich do budowy na tym miejscu Fortu Qaitbey. Obecnie na fundamentach latarni znajduje się Muzeum Morskie.
W zachodniej Europie najstarsze latarnie morskie zawdzięczamy Rzymianom. Ich dziełem jest między innymi konstrukcja w angielskim porcie Dover w Anglii i Boulogne-sur-Mer we Francji w I wieku n.e. W tym też czasie istniały równie sławne latarnie morskie w Ostii i Centum Cellae (obecnie Civita Vecchia).
Najstarsza istniejąca i nadal działająca latarnia którą wybudowali Rzymianie na początku II wieku znajduje się na przylądku nad Atlantykiem, w miejscowości La Coruna w Hiszpanii. Nazywana Wieżą Herkulesa ma wysokość 57 metrów. Do XVI w. zdążyła popaść w ruinę, ale w 1685 wznowiła działanie. Wieżę przebudowywano w 1790 i 1847 roku, z poszanowaniem dla oryginalnej konstrukcji. Jedna z legend o budowie wieży opowiada o tym, jak Herkules przybył tam po pokonaniu Geriona – króla Tartessos (o 3 głowach, 6 rękach i nogach i 3 zrośniętych torsach, który miał potwornego psa Ortosa (brata Cerbera) i zbudował w tym miejscu wieżę.
Na Bałtyku pierwsze światło - zwane garnkiem wulkanu zapalili Słowianie na wyspie Wolin już w X wieku.
Obecnie najwyższą na świecie latarnią morską jest budowla w Dżuddzie. Mierzy 133 metry i wysyła światło na odległość 25 Mm czyli 46 km. Latarnia morska w Dżuddzie znajduje się u wejścia do portu w zachodniej części Arabii Saudyjskiej, na wschodnim wybrzeżu Morza Czerwonego. Biała wieża o konstrukcji stalowo–betonowej z kulistym zwieńczeniem, została oddana do użytku w 1990 r. Światło latarni, usytuowane nad punktem obserwacyjnym, nadaje 3 błyski co 20 sekund. W budynku LM mieści się centrum zarządzania ruchem statków jednego z największych portów na Bliskim Wschodzie
Istotnym momentem w historii rozwoju latarni morskich, było zastosowanie w nich soczewek pierścieniowych Fresnela w 1822 r. Prąd elektryczny rozświetlił wierzchołek latarni morskiej po raz pierwszy w grudniu 1858 r. Używano wówczas lampy łukowej, która świeciła bardzo intensywnym światłem, wymagała jednak stałej obsługi latarnika.
W Darłowie pierwszą latarnią były światła palące się u wejścia do portu od roku 1715. Obecną latarnię wybudowano w 1855 r. – powstał wtedy parterowy budynek z czerwonej cegły oraz trzykondygnacyjna wieża. W roku 1927 dobudowano jeszcze jedną kondygnację i tym samym obiekt zyskał wygląd, który znamy współcześnie. Światło latarni umieszczone jest na wysokości 19,7 metra, a jego zasięg wynosi 15 mil morskich (28 km). Na szczycie wieży znajduje się punkt widokowy, z którego warto podziwiać zachód słońca nad Bałtykiem, ujście rzeki Wieprzy do morza, awanport, plażę oraz okolice darłowskiego portu, łącznie z rozsuwanym mostem, jedynym tego typu w Polsce
Darłowska Latarnia Morska emituje światła Blaskowe grupowe: o charakterystyce: Blask: 2,0 s; Przerwa: 3,0 s; Blask: 2,0 s; Przerwa: 8,0 s; Okres: 15,0 s. Wyposażona jest również w nadajnik radiolatarni, który wysyłała na żądanie sygnał rozpoznawczy D (– • • według alfabetu Morse’a). W pobliżu darłowskiej LM znajduje się również buczek mgłowy. Obecnie obsługa LM jest zautomatyzowana. Rozwój i powszechne wyposażenie statków morskich (w tym małych jednostek – kutry rybackie) w radary nawigacyjne oraz odbiorniki GPS spowodował, że na podstawie zaleceń IALA wyłączono od 1998 r. nadawanie sygnałów mgłowych, a od 2001 ograniczono działanie radiolatarni morskich Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich przypada w niedzielę 18 sierpnia 2019. Na bezpłatne zwiedzanie zaprasza również darłowscy latarnicy. Obiekt zlokalizowany jest po wschodniej stronie rzeki Wieprzy, w pobliżu miejsca gdzie uchodzi ona do Bałtyku. Bezpłatnie będzie można go zwiedzać w sobotę 17 sierpnia 2019 w godzinach od 20:00 do 24:00
L. Walkiewicz
