Po słońce, zdrowie i bursztyny do Darłówka
Darłowo, 21 lipca 2008 roku
Nadmorska dzielnica Darłowa, Darłówko leży we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego na Środkowym Wybrzeżu. Walory zdrowotne i wypoczynkowe tej rybackiej i portowej miejscowości, położonej nad ujściem rzeki Wieprzy do Bałtyku oraz w pobliżu jezior dostrzegli kuracjusze już blisko dwieście lat temu. Morze, las, plaża, spokój, niezniszczone środowisko naturalne to walory, jakich nie znajdziesz w większości polskich morskich kąpielisk.
Stare mające słowiańskie korzenie miasto Darłowo leży przy dawnym nadmorskim trakcie wiodącym z Kołobrzegu przez Koszalin do Ustki i Słupska. Pierwsza wzmianka o kasztelanii Darłów, pochodzi z początku XIII wieku. Wówczas tymi urodzajnymi terenami interesowali się książęta zachodniopomorscy i wschodniopomorscy, biskupi, cystersi, książęta i królowie polscy, Duńczycy, Brandenburczycy, Rugijczycy i inni. Darłowo ma długą i burzliwą historię. Często przechodziło z rąk do rąk.
Tradycje rybackie mieszkańców przetrwały do dziś. Kutry i łodzie rybackie łowią tu łososie, dorsze, płastugi (flądry, turboty), śledzie, belony, węgorze i inne ryby na potrzeby miejscowych smażalni świeżych ryb. Na tutejszych szerokich plażach można napotkać (głównie po sztormach) bryłki leczniczego bursztynu, po który kupcy arabscy i rzymscy przybywali już dwa tysiąclecia temu.
Darłówko oprócz atrakcyjnego położenia ma leczniczy klimat oraz interesujące walory przyrodnicze. W tych miejscach skupiły się różnorodne formy krajobrazowe jak np.: morze, wydmy, wzgórza, równina moreny dennej, przymorskie bory, łąki, torfowiska, trzcinowiska urozmaicone dolinami rzek Grabowej i Wieprzy. Istnieje tu unikalny świat flory i fauny. Tereny otaczające Darłowo już w 1977 roku zostały uznane jako „Obszar Chronionego Krajobrazu”. Główne walory uzdrowiskowe tutejszego klimatu wynikają z połączonego działania morza, promieni słonecznych, specyficznego powietrza i okolicznych lasów. Do tego koniecznie dodać trzeba trochę wysiłku fizycznego i aktywności ruchowej. Warto podkreślić, że okoliczne rolnictwo dostarcza do pensjonatów i ośrodków wczasowych świeże i naturalne produkty, owoce i warzywa, co również wpływa na poprawę zdrowia kuracjuszy i turystów.
Klimat Darłowa kształtowany jest przez morze i wyraźnie różni się od klimatu wgłębi lądu. Najmniejsze zachmurzenie następuje w Darłowie w maju i we wrześniu. Lato tutejsze jest zwykle łagodne i upalne. Najcieplejsze miesiące to lipiec i sierpień. Przeciętne dzienne nasłonecznienie wynosi 6 do 8 godzin. Średnia temperatura wody w Bałtyku w miesiącach letnich wynosi 16 -18 stopni, ale czasem przekracza 20 stopni. Z punku widzenia kuracjusza i wczasowicza niezmiernie ważna jest znajomość tzw. komfortu klimatycznego uwzględniającego: temperaturę, wilgotność, nasłonecznienie i wietrzność. Darłowo w okresie od 20 lipca do 6 września ma średnio 30 dni z komfortem klimatycznym, podczas gdy w Kołobrzegu takich dni jest zaledwie 19. Zimy są tu bardzo łagodne. Zima rozpoczyna się od 5 stycznia i trwa przez 55 dni do 27 lutego. Do rzadkości należą tu dni z pokrywą śnieżną. Wiosny są tu zazwyczaj chłodniejsze i dłuższe niż w głębi kraju. Wiatry w porównaniu z zimą są słabsze i jest ich mniej. Wiosenne wiatry wieją głównie z północy i północnego wschodu, co sprawia, że wiosny są suche i słoneczne. Na przestrzeni marca, kwietnia i maja łącznie spada tu mniej opadów aniżeli w sierpniu. Niemal połowa słonecznych dni w roku przypada na wiosnę. Najmniejsze zachmurzenie w Darłowie występuje w maju i w czerwcu, co powoduje, że w tym okresie są tu znakomite warunki do kąpieli słonecznych i relaksu. Wpływ Bałtyku na mikroklimat w Darłowie najlepiej widać po długości oraz datach rozpoczynania poszczególnych pór roku. Morze długo się nagrzewa i stąd wiosna przychodzi później. Ale nagrzane latem wody Bałtyku wolno oddają nagromadzone ciepło i jesień trwa tu znacznie dłużej, bo około 70 dni. Z tych samych powodów opóźnia się rozpoczęcie zimy. Ilość opadów atmosferycznych jest tu stosunkowo niewielka, a ich maksimum przypada na miesiące letnie. Są to zwykle cieple krótko trwające ulewy, niemające wpływu na wypoczynek kuracjuszy, wczasowiczów i turystów. Późną jesienią rośnie liczba dni pochmurnych i zwiększa się ilość dni z wiatrami. Mimo tego tutejsza jesień jest wyraźnie cieplejsza i dłuższa niż w głębi kraju. Do szczególnych cech i wartości tutejszego mikroklimatu należy zaliczyć aerozol morski występujący w strefie do około 500 metrów od brzegu morza. Unoszący się w powietrzu aerozol składa się z drobnych cząsteczek jodu, chlorków i innych składników uwalnianych podczas falowania i parowania morza. Ma on właściwości lecznicze, szczególnie w terapii schorzeń dróg oddechowych. Niezwykle wysokie stężenie aerozolu w powietrzu jest w okresie sztormowym. Warto wtedy spacerować wzdłuż plaży. Charakterystyczne dla środowiska nadmorskiego jest występowanie latem bryz morskich, przynoszących po okresie nagrzania znaczne ochłodzenie, oraz dużą wilgotność względną powietrza.
Bardzo ważnym czynnikiem bioklimatycznym są lasy i rośliny. Zarówno wzdłuż brzegu i dalej w głębi lądu rozciągają się tu kompleksy nadmorskiego boru. Występuje tu dużo czarnej sosny, poza wybrzeżem niespotykanej. Rosną tu także buki, dęby, brzozy, sosny i świerki. Lasy mają bogate poszycie pełne grzybów. Nadmorskie lasy wytwarzają fitocydy, czyli substancje o działaniu bakteriobójczym i grzybobójczym, co w połączeniu z morskim aerozolem stwarza idealne warunki dla poprawy zdrowia i odzyskania sił. W nadmorskim borze spotykamy będące pod ochroną relikty dawnej flory jak pięknie kwitnący wiciokrzew pomorski, malina moroszka, arcydzięgiel, bażyna czarno jagodowa, borówka brusznica, rokitnik zwyczajny, jarząb szwedzki, brzoza karłowata i inne.
Wzdłuż brzegu morskiego na końcu plaży zaczynają się piaszczyste wzniesienia o wysokości dochodzącej do kilku metrów. Są to wydmy usypane z piasku przez wiatr. Powstały one w następujący sposób. Wiadomo, że fale morskie wyrzucają spore ilości piasku z dna morskiego na brzeg. Po wyschnięciu, gdy wiatr wieje z prędkością powyżej 5 metrów na sekundę ziarenka piasku są przez niego porywane i przenoszone w głąb lądu. Tam napotykają naturalne przeszkody i opadają tworząc wały wydmowe. Wydmy stanowią naturalny przeciwpowodziowy wał ochronny, który zabezpiecza położone poza nim tereny przed zalaniem przez atakujące sztormowe fale morskie. Nad ich budową, utrwalaniem, ochroną, naprawą i zagospodarowaniem czuwa Obwód Ochrony Wybrzeża w Darłówku. Tu warto wspomnieć, że deptanie, niszczenie wydm i rosnącej tam roślinności jest karalne. Z uwagi na specyficzne środowisko na wydmach rosną przede wszystkim halofity (słonorośla), które wytrzymują temperatury nawet ponad plus 50 stopni. Należą do nich m.in.: rukwiel nadmorska, honkenia piaskowa i trawy: piaskownica zwyczajna i wydmuchrzyca piaskowa. Ozdobą wydm jest herbowa roślina Pomorza - mikołajek nadmorski, będący pod ścisłą ochroną
Od blisko 200 lat Darłówko (Rügenwalde Bad) ma sławę morskiego kurortu. Pierwsi kuracjusze przybywali tu od roku 1814, po zakończeniu wojen napoleońskich. Wówczas za radą doktora G. Bütnera, który odkrył lecznicze właściwości tutejszego nadmorskiego klimatu, wkrótce wybudowano na plaży zachodniej specjalne domy kąpieliskowe osobne dla pań i dzieci oraz osobne dla panów. W pobliżu portu (przy obecnej ulicy Kąpielowej) zbudowano dom zajezdny, zwany później „Fridrichchsbad”. Nazwa ta pochodziła od imienia króla Fryderyka Wilhelma IV, który kąpiąc się w Darłówku dnia 25 czerwca 1822 roku zaczął tonąć i został uratowany przez kąpielowego Ehlerta. Kąpielisko założone przez dr Bütnera składało się początkowo z paru domków kąpielowych, które stopniowo rozbudowywano i powiększano.
Walory uzdrowiskowe, lecznicze i kąpieliskowe podkreśla i dokumentuje otwarta 20 lipca 2008 r. w hotelu „Apollo” wystawa dawnych pocztówek z lat 1892 – 1945 ze zbiorów Muzeum Zamku Książąt Pomorskich i osób prywatnych.
Leszek Walkiewicz
Strona główna
