Strona głównaKrólewskie Miasto Darłowo
Królewskie Miasto Darłowo
Na skróty
Darłowo, 24 stycznia 2013 roku
Po długiej i ciężkiej chorobie w środę (23 stycznia) wieczorem zmarł w Warszawie Prymas senior kardynał Józef Glemp.
Urodził się 18 grudnia 1929 w Inowrocławiu. Podczas okupacji niemieckiej pracował, jako robotnik przymusowy w niemieckim gospodarstwie rolnym. Po wyzwoleniu, od marca 1945 do 1950 był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum w Inowrocławiu. W latach 1950–1952 odbył studia filozoficzne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie, a następnie w latach 1952–1956 studia teologiczne w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. Świecenia prezbitariatu otrzymał 25 maja 1956 w bazylice prymasowskiej w Gnieźnie. Udzielił mu ich biskup pomocniczy poznański Franciszek Jedwabski, który sprawował ten obrzęd w zastępstwie internowanego prymasa Stefana Wyszyńskiego.
W latach 1958–1964 przebywał w Rzymie, gdzie na papieskim Uniwersytecie Laterańskim studiował prawo kanoniczne i świeckie. Studia te ukończył uzyskaniem stopnia doktora obojga praw, który nostryfikował w Polsce w 1975 na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W latach 1961–1964 odbył Studium Rotalne, po którym uzyskał tytuł adwokata Roty Rzymskiej, a także ukończył w 1962 Studium Administracji Kościelnej przy Kongregacji Soboru i w 1963 kurs specjalistyczny (m.in. stylistyki łacińskiej) na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim.
Po przyjęciu święceń kapłańskich nie uzyskał zgody władz świeckich na podjęcie pracy w parafii wyznaczonej mu przez władze kościelne. Do grudnia 1956 pomagał w obowiązkach duszpasterskich w rodzinnej parafii św. Jakuba w Mogilnie. Następnie objął funkcję kapelana, wpierw sióstr dominikanek w Mielżynie, później sióstr Sacré Coeur w Polskiej Wsi. Pracował, jako wikariusz w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wągrowcu, potem był duszpasterzem w Miasteczku Krajeńskim. Po powrocie do archidiecezji gnieźnieńskiej ze studiów w Rzymie został notariuszem w kurii metropolitalnej i trybunale metropolitarnym oraz sekretarzem seminarium duchownego, później także obrońcą węzła małżeńskiego. Był wykładowcą w studium soborowym i egzaminatorem prosynodalnym. Od grudnia 1967 pracował w Sekretariacie Prymasa Polski w Warszawie. Był referentem do spraw prawnych, a także kapelanem i sekretarzem prymasa Stefana Wyszyńskiego. W 1975 został sekretarzem Komisji Episkopatu Polski ds. instytucji polskich w Rzymie i członkiem Komisji Episkopatu do spraw rewizji prawa kanonicznego. Pełnił posługę duszpasterską w kościele św. Marcina i w ośrodku duszpasterstwa akademickiego przy kościele św. Anny w Warszawie, ponadto pełnił funkcję duszpasterza warszawskich prawników.
W latach 1972–1979 prowadził na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie zajęcia z prawa rzymskiego i prawa małżeńskiego. Jako delegat prymasa Wyszyńskiego, pełniącego urząd wielkiego kanclerza Akademii Teologii Katolickiej, uczestniczył w przewodach doktorskich i habilitacyjnych na tej uczelni. W 1974 opracował podręcznik akademicki Lexiculum prawa rzymskiego.
W 1972 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości a w 1976 kanonika gremialnego Kapituły Prymasowskiej w Gnieźnie.
4 marca 1979 mianowany został biskupem diecezjalnym diecezji warmińskiej. Święcenia biskupie otrzymał 21 kwietnia 1979 w archikatedrze gnieźnieńskiej Głównym konsekratorem był kardynał Stefan Wyszyński prymas Polski, zaś współkonsekratorami Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski i Jan Obłąk, biskup pomocniczy warmiński. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Caritati in iustitia” (Przez sprawiedliwość do miłości). W ramach prac Episkopatu Polski był przewodniczącym Komisji Iustitia et Pax oraz członkiem komisji: ds. duszpasterstwa ludzi pracy, ds. rewizji prawa kanonicznego i ds. instytucji polskich w Rzymie. Pełnił funkcję współprzewodniczącego zespołu legislacyjnego powołanego przez Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu i Episkopatu, a także członka stałej grupy roboczej Episkopatu Polski i Episkopatu Francji.
7 lipca 1981 papież Jan Paweł II mianował go arcybiskupem metropolitą warszawskim, jak również arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim, co wiązało się z przyznaniem godności Prymasa Polski. Urzędy biskupie w obydwu archidiecezjach objął kanonicznie 9 lipca 1981. 13 września 1981 odbył ingres do archikatedry gnieźnieńskiej, natomiast 24 września 1981 do archikatedry warszawskiej. Jako prymas Polski objął funkcję opiekuna duszpasterstwa Polonii, a także ordynariusza Kościołów obrządku grekokatolickiego i ormiańskiego na terenie Polski. Pełnił urząd wielkiego kanclerza Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (następnie Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego) oraz Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie.
Był inicjatorem powrotu do idei budowy świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie, mającej stanowić wotum narodu polskiego za dar odzyskanej wolności
Na konsystorzu zwołanym na 2 lutego 1983 został kreowany kardynałem prezbitrem. Jego kościołem tytularnym została bazylika Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu. W wyniku reorganizacji struktur Kościoła katolickiego w Polsce w marcu 1992 zaprzestał pełnić urząd arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego, jednakże zachował godność Prymasa Polski, jako kustosz relikwii św. Wojciecha. W latach 1981–2004 pełnił funkcje przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski i przewodniczącego Rady Głównej (następnie Rady Stałej). Przewodniczył II Synodowi Plenarnemu w Polsce, który miał miejsce w latach 1991–1999.
W 1983 został członkiem Kongregacji ds. kościołów Wschodnich, w 1993 Papieskiej Rady ds. kultury, zaś w latach 1993-1998 zasiadał w Papieskiej Radzie Iustitia et Pax. W 2002 został członkiem Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej. Był także honorowym członkiem Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej. Z urzędu przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski był członkiem Rady Konferencji Episkopatów Europy. Był również honorowym przewodniczącym międzynarodowych spotkań Uomini e Religioni (Ludzie i Religie), organizowanych przez rzymską Wspólnotę św. Idziego
6 grudnia 2006 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z pełnienia urzędu arcybiskupa metropolity warszawskiego, pozostawiając mu tytuł Prymasa Polski. Po złożeniu rezygnacji z urzędu przez jego następcę Stanisława Wielgusa pełnił od 7 stycznia 2011 funkcję administratora apostolskiego archidiecezji warszawskiej. Godność prymasowska decyzją papieża przysługiwała mu do momentu ukończenia 80 lat – 18 grudnia 2009, kiedy to została przywrócona metropolitom gnieźnieńskim. Zmarł na nowotwór dolnym płacie prawego płuca
Postanowieniem prezydenta RP Lecza Kaczyńskiego z dnia 18 grudnia 2009 został odznaczony Orderem Orła Białego. Tytuł doctora honoris Causa przyznały mu 10 wyższych uczelni z całego świata m.in. w: Warszawie, Filadelfii, Lublinie, Manilii, Bari, Chicago, New Jersey. Otrzymał tytuł honorowego wielu miast, m.in. Warszawy, Inowrocławia, Mogilna, Żnina, Darłowa, Miechowa, Piastowa i Łowicza oraz Castel Sant’Elia i Codropio we Włoszech. Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Darłowa w raz z kluczami do bram miasta otrzymał w roku 1995 podczas pobytu w Darłowie na 50. lecie działalności darłowskich Franciszkanów
W 2000 otrzymał Pokojową Nagrodę im. Giorgia La Piry w uznaniu dla postawy w czasie stanu wojennego w Polsce. W 2010 został laureatem Orderu Ecce Homo W 1994 otrzymał godność baliwa wielkiego krzyża honoru i dewocji Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana Jerozolimskiego, zwanego Maltańskim W 1996 objął funkcję wielkiego przeora Zwierzchnictwa Polskiego Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie.
L. W
