Strona głównaKrólewskie Miasto Darłowo
Królewskie Miasto Darłowo
Na skróty
Darłowo, 8 kwietnia 2012 roku
Centrum Kultury Prus Wschodnich w Niemczech 6 kwietnia otwarło w Zamku Książąt Pomorskich w Darłowie wystawę „Dzieje Zakonu Niemieckiego od założenia do dzisiaj”.
Wystawa upamiętniająca siedemsetlecie przeniesienia stolicy Zakonu Niemieckiego z Wenecji do Malborka od 2009 odwiedziła wiele miast polskich i rosyjskich położonych w Obwodzie kalingradzkim. Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie został utworzony w 1190 podczas trzeciej wyprawy krzyżowej pod murami Akki. Najpierw był zwykłym bractwem zajmującym się opieką szpitalną niemieckich krzyżowców, a zakonem rycerskim stał się w 1198. Papież wówczas zwolnił ich ziemie z dziesięciny. Ważnym celem zakonu była walka z niewiernymi. Wskutek przewagi muzułmanów zmuszeni byli przenieść się do Europy, gdzie otrzymywali liczne nadania. Członkami Zakonu byli rycerze, księża i bracia służebni. Po wyrzuceniu ich z Węgier w 1225 skorzystali z oferty Konrada Mazowieckiego i osiedlili się w ziemi chełmińskiej. Wykorzystując krucjaty podbili ziemie pruskie, litewskie, Łotwę i Estonię. Podstępem zajęli Gdańsk i Pomorze wschodnie. Podczas krzyżackich podbojów w Prusach doszło do eksterminacji rodzimych plemion. Na zdobytych ziemiach zakładano zamki i obsadzano je stałą załogą. Zamki stanowiły bazę dla kolejnych wypraw. W ten sposób powstały Toruń, Chełmno, Kwidzyn, Elbląg. Ostatnim podbitym przez nich terytorium pruskim była Jaćwież, opanowana w 1282.
Swoje rządy Krzyżacy poświęcili również na lokowanie miast na prawie niemieckim. Krzyżacy górowali doświadczeniem bojowym i znakomitą organizacją. Bezwzględnie tłumili opór ludności i narzucali chrześcijaństwo. W czasie podboju Zakon kolonizował opanowane obszary, sprowadzając osadników z Niemiec w miejsce wymordowanych Prusów. Ludność niemiecka zamieszkiwała głównie miasta. W ciągu niewielu lat udało im się w ten sposób podbić całą Pomezanię i Pogezanię. Założyli na tych terenach miasta: Kwidzyń, Elbląg, Malbork. W 1283 całe Prusy znalazły się pod panowaniem Zakonu. W 1308 Krzyżacy zostali wezwani przez Władysława Łokietka do pomocy przeciw Brandenburczykom atakującym Gdańsk. Krzyżacy podstępem opanowali miasto i zamek dokonując rzezi mieszkańców. Rok później zajęli całość Pomorza Gdańskiego, przyłączając je do swego państwa. Równocześnie przenieśli siedzibę Wielkiego Mistrza z Wenecji do Malborka. W 1321 Krzyżacy nie uznali wyroku sądu papieskiego, nakazującego zwrot Polsce Pomorza Gdańskiego. Następnie sprzymierzyli się z Janem Luksemburskim i uderzyli w 1327 na Kujawy i Wielkopolskę.
W najlepszych czasach obszar Zakonu sięgał od Odry do Zatoki Fińskiej. Oprócz Prus do Zakonu należały: Nowa Marchia, Pomorze, Żmudź, Kurlandia, Łotwa i Estonia. Chrześcijaństwo szerzyli mieczem, morderstwami, podstępem i gwałtem. Dopiero po bitwie pod Grunwaldem i wojnie trzynastoletniej (1454-1466) państwo krzyżackie osłabło. 6 marca 1454 Kazimierz Jagiellończyk wydał akt inkorporacji Prus.
Zakon Krzyżacki istnieje do dziś, pielęgnuje tradycję, ciągłość i ducha jego historii. Podzielona na dwie części wystawa jest bogato ilustrowana ciekawymi materiałami ikonograficznymi. Druga część wystawy prezentująca zamki i warownie jest równie ciekawa jak pierwsza. Wystawa będzie czynna do 6 maja.
L. Walkiewicz
